STORMEN - TORNADO'S
Wat is een storm
Storm is een zeer harde wind. Storm is gedefinieerd als wind met een windkracht van 9 op de schaal van Beaufort. Dat betekent dat de gemiddelde snelheid van de wind gedurende 10 minuten een snelheid bereikt van ten minste 75 km/h. Is de windsnelheid gemiddeld over 10 minuten ten minste 90 km/h dan wordt gesproken van zware storm, windkracht 10. Bij een gemiddelde snelheid van 103 km/h spreekt men van zeer zware storm, windkracht 11.
Wind is nooit constant en bevat periodes waarin de snelheid flink hoger kan zijn. Tijdens windstoten liggen de snelheden bij een storm in het algemeen enkele tientallen km/h hoger. Windstoten duren echter kort en kunnen daarom niet worden benoemd volgens de schaal van Beaufort, die uitgaat van gemiddelde windsnelheden.
Het begrip "storm" wordt vaak overdrachtelijk gebruikt, bijvoorbeeld in het gezegde: "Wie wind zaait, zal storm oogsten." Of "dit is storm in een glas water" (het gaat nergens over).
Wind is nooit constant en bevat periodes waarin de snelheid flink hoger kan zijn. Tijdens windstoten liggen de snelheden bij een storm in het algemeen enkele tientallen km/h hoger. Windstoten duren echter kort en kunnen daarom niet worden benoemd volgens de schaal van Beaufort, die uitgaat van gemiddelde windsnelheden.
Het begrip "storm" wordt vaak overdrachtelijk gebruikt, bijvoorbeeld in het gezegde: "Wie wind zaait, zal storm oogsten." Of "dit is storm in een glas water" (het gaat nergens over).
Oorzaak van een storm
Storm kan in Nederland en België het hele jaar door voorkomen, maar de kans op een flinke storm die geruime tijd woedt is het grootst in de periode oktober tot en met maart. De temperatuurverschillen tussen het noordelijke en zuidelijke deel van het Noordelijk Halfrond zijn dan het grootst, waardoor ook de luchtdrukverschillen groot zijn en actieve depressies ontstaan. Wanneer de atmosfeer eenmaal onrustig is kan met een krachtige westelijke luchtstroom op 9 tot 10 kilometer hoogte in de atmosfeer (straalstroom) de ene stormdepressie na de andere onze kusten bereiken. Er kan dan soms twee weken achtereen herhaaldelijk tot stormachtig weer komen.
Hoe zwaar een storm wordt is niet zozeer afhankelijk van de luchtdruk die de depressie in het centrum van de storm bereikt, maar wordt vooral bepaald door grootte van de luchtdrukverschillen in de omgeving van dat centrum. Een lage barometerstand zal daarom niet altijd leiden tot storm. Bij een snelle verandering van de luchtdruk neemt de wind meestal wel flink toe. Het gebied met de grootste luchtdrukverschillen en de krachtigste wind ligt meestal ten zuidwesten of ten westen van de stormdepressie. De zwaarste stormen in Nederland en België worden dan ook veroorzaakt door depressies die over de Noordzee koersen. Trekt de kern van de depressie juist ten zuiden langs dan passeert het windveld ook ten zuiden en blijft de zuidwesterstorm uit. Door een kleine koersverandering van de depressie kan de storm Nederland of België dan ook op het laatste moment missen. Een dergelijke wijziging of een toename van de storm wordt vaak pas op het laatste moment duidelijk. De meteorologen volgen de ontwikkelingen van een storm dan ook op de voet en passen de weersverwachtingen aan als daar aanleiding toe is.
Hoe zwaar een storm wordt is niet zozeer afhankelijk van de luchtdruk die de depressie in het centrum van de storm bereikt, maar wordt vooral bepaald door grootte van de luchtdrukverschillen in de omgeving van dat centrum. Een lage barometerstand zal daarom niet altijd leiden tot storm. Bij een snelle verandering van de luchtdruk neemt de wind meestal wel flink toe. Het gebied met de grootste luchtdrukverschillen en de krachtigste wind ligt meestal ten zuidwesten of ten westen van de stormdepressie. De zwaarste stormen in Nederland en België worden dan ook veroorzaakt door depressies die over de Noordzee koersen. Trekt de kern van de depressie juist ten zuiden langs dan passeert het windveld ook ten zuiden en blijft de zuidwesterstorm uit. Door een kleine koersverandering van de depressie kan de storm Nederland of België dan ook op het laatste moment missen. Een dergelijke wijziging of een toename van de storm wordt vaak pas op het laatste moment duidelijk. De meteorologen volgen de ontwikkelingen van een storm dan ook op de voet en passen de weersverwachtingen aan als daar aanleiding toe is.
Wat is een tornado
Een tornado (etymologie: Spaans, waarschijnlijk assimilatie van tronada = onweersbui, en tornar = draaien) is een wervelwind met zeer grote windsnelheden tot enkele honderden kilometers per uur en een diameter van enkele tientallen meters tot een paar kilometer, die meestal zichtbaar is doordat waterdamp condenseert in de wervel of doordat materiaal van het aardoppervlak wordt opgetild.
Oorzaak van een tornado
Wanneer koude lucht op grote hoogte toestroomt of wanneer het onderin heel warm en vochtig wordt. Alle energie die is opgeslagen in de warme vochtige laag bij de grond komt dan tegelijk vrij. De lucht stijgt met een zeer grote snelheid op.
Door dit opstijgen ontstaat aan de grond een klein lagedrukgebied en gaat lucht langs de grond en juist daarboven naar de bui toestromen. Doordat de windrichting met de hoogte draait en toeneemt, is in deze luchtstroom rotatie aanwezig. Deze toestromende lucht stijgt vervolgens ook op. Daarbij wordt de rotatie steeds meer in een kleine luchtkolom geconcentreerd.
Deze zeer krachtige rotatie vormt de tornado. Hoe sterker dit proces wordt, des te krachtiger de tornado is. Op de radarbeelden is deze rotatie als een haak terug te zien. De tornado zelf is te klein om terug te zien.
Door dit opstijgen ontstaat aan de grond een klein lagedrukgebied en gaat lucht langs de grond en juist daarboven naar de bui toestromen. Doordat de windrichting met de hoogte draait en toeneemt, is in deze luchtstroom rotatie aanwezig. Deze toestromende lucht stijgt vervolgens ook op. Daarbij wordt de rotatie steeds meer in een kleine luchtkolom geconcentreerd.
Deze zeer krachtige rotatie vormt de tornado. Hoe sterker dit proces wordt, des te krachtiger de tornado is. Op de radarbeelden is deze rotatie als een haak terug te zien. De tornado zelf is te klein om terug te zien.
Klik hier om live beelden te bekijken van de Stormchasers !!!
|
|