NIEUWS 2012
BRON: HLN.BE
31/10: Sandy gevolg van Global WarmingDe orkaan Sandy die de afgelopen twee dagen de volledige oostkust van de Verenigde Staten veel ellende bezorgde, is een eyeopener, aldus klimaatactivist Bill McKibben.
"Deze storm is ongezien", vertelt de voormalige schrijver aan Politico.com. Toch kunnen zijn woorden sommige wetenschappers niet overtuigen dat Sandy toe te schrijven is aan de gevolgen van global warming. Het is een heikel onderwerp. Volgens hen is eigenlijk geen enkele weersomstandigheid het resultaat van klimaatverandering. Ja, de aarde is sinds het einde van de Industriële Revolutie bijna een graad warmer geworden door toedoen van de mens, maar dergelijke krachtige orkanen sloegen eveneens toe tijdens veel koelere periodes, benadrukt Andrew Revkin. Warmere oceanen en lucht Andere onderzoekers zijn er wel van overtuigd dat klimaatverandering een rol speelt bij het ontstaan van krachtige stormen. Warmere oceanen, al dan niet door natuurlijke processen of door menselijk toedoen, zijn een goede voedingsbodem voor tropische stormen. Vandaar dat ze vaker voorkomen in de tropen. Maar het is een feit dat de temperatuur van het zeewater voor de oostkust van de VS tijdens het vorige semester uitzonderlijk hoog was. Warme lucht - en de VS zijn goed op weg om 2012 in de geschiedenisboeken te noteren als warmste jaar ooit - houden bovendien meer vocht vast. Tijdens een storm kan als gevolg meer regen vallen, wat eventueel leidt tot zwaardere overstromingen. Bekijk hier een timelaps vanop de 51e verdieping van New York Times. |
|
19/10: Wolk Saharazand schuift over België en Nederland
Met een zuidenwind schuift vandaag een wolk met zand uit de Algerijnse Sahara boven Nederland, meldt het Nederlandse weerbureau MeteoConsult. Weerman David Dehenauw bevestigt dat de wolk ook boven ons land hangt.
Volgens MeteoConsult gaat het om een grote wolk, die zichtbaar is op satellietfoto's. Het zand zou in minder dan 24 uur tijd een afstand van 2.000 kilometer hebben overbrugd: van de Algerijnse Sahara naar Nederland.
Dehenauw meldt dat het zand naar beneden komt als het regent. "Het zand is dan vooral zichtbaar op onze wagens", legt hij uit.
Volgens MeteoConsult gaat het om een grote wolk, die zichtbaar is op satellietfoto's. Het zand zou in minder dan 24 uur tijd een afstand van 2.000 kilometer hebben overbrugd: van de Algerijnse Sahara naar Nederland.
Dehenauw meldt dat het zand naar beneden komt als het regent. "Het zand is dan vooral zichtbaar op onze wagens", legt hij uit.
31/08: Vanavond zeldzame Blauwe Maan te zien
Vanavond is er een zeldzaam verschijnsel aan de nachthemel: een "Blauwe Maan", alias een tweede Volle Maan van de maand, zo heeft de Volkssterrenwacht Urania getwitterd.
De benaming Blauwe Maan komt van het Engelse begrip "Blue Moon" en betekent niet dat de natuurlijke satelliet van de Aarde blauw zal kleuren. In het Engels bestaat ook de uitdrukking "Once in a Blue Moon", of iets wat maar zelden gebeurt.
Een Blauwe Maan komt slechts om de 2,7 jaar voor. De eerste Volle Maan van deze maand was op 2 augustus. De vorige Blauwe Maan was op 31 december 2009, de volgende is op 31 juli 2015.
In 1999 was er twee keer een Blauwe Maan te zien. Dit nog zeldzamer verschijnsel doet zich opnieuw voor in 2018.
De benaming Blauwe Maan komt van het Engelse begrip "Blue Moon" en betekent niet dat de natuurlijke satelliet van de Aarde blauw zal kleuren. In het Engels bestaat ook de uitdrukking "Once in a Blue Moon", of iets wat maar zelden gebeurt.
Een Blauwe Maan komt slechts om de 2,7 jaar voor. De eerste Volle Maan van deze maand was op 2 augustus. De vorige Blauwe Maan was op 31 december 2009, de volgende is op 31 juli 2015.
In 1999 was er twee keer een Blauwe Maan te zien. Dit nog zeldzamer verschijnsel doet zich opnieuw voor in 2018.
5/08: 11 gewonden na instorten festivaltent door noodweer in Nederland
In Steenwijkerwold in de Nederlandse provincie Overijssel zijn elf gewonden gevallen door het instorten van een feesttent op een festivalterrein. Er zijn geen zwaargewonden of doden. Het festival is afgelast.
De hoofdtent van het festival Dicky Woodstock stortte in tijdens een hevige onweersbui. Vermoedelijk is een valwind - een korte, hevige storm voorafgaand aan een zware bui - de oorzaak van het ongeluk. Elf mensen moesten naar het ziekenhuis, de anderen konden ter plekke worden behandeld.
Op het terrein ligt veel hagel. Het festival was net geopend, er waren 150 mensen in de tent en 350 op het terrein. Het festival, waar duizenden mensen terecht kunnen, is afgelast. Vanavond zou onder meer de Limburgse band Rowwen Hèze spelen. De bandleden en crew wensen de organisatie, bezoekers en vrijwilligers veel sterkte.
"De crew van Rowwen Hèze was aanwezig op het noodlottige moment, de band was in de buurt van het terrein. Ze hebben dus goed gevoeld wat er vanavond allemaal heeft plaatsgevonden. Daarom nogmaals: Organisatie, vrijwilligers, bezoekers en fans, heel veel sterkte Steenwijkerwold."
De hoofdtent van het festival Dicky Woodstock stortte in tijdens een hevige onweersbui. Vermoedelijk is een valwind - een korte, hevige storm voorafgaand aan een zware bui - de oorzaak van het ongeluk. Elf mensen moesten naar het ziekenhuis, de anderen konden ter plekke worden behandeld.
Op het terrein ligt veel hagel. Het festival was net geopend, er waren 150 mensen in de tent en 350 op het terrein. Het festival, waar duizenden mensen terecht kunnen, is afgelast. Vanavond zou onder meer de Limburgse band Rowwen Hèze spelen. De bandleden en crew wensen de organisatie, bezoekers en vrijwilligers veel sterkte.
"De crew van Rowwen Hèze was aanwezig op het noodlottige moment, de band was in de buurt van het terrein. Ze hebben dus goed gevoeld wat er vanavond allemaal heeft plaatsgevonden. Daarom nogmaals: Organisatie, vrijwilligers, bezoekers en fans, heel veel sterkte Steenwijkerwold."
14/07: Jupiterbedekking op zondagochtend 15 juli
In de vroege ochtend van zondag 15 juli kan je bij helder weer een Jupiterbedekking zien door de maan. De maan(sikkel) is op dat moment voor 16% verlicht en staat 10 graden boven de noordoostelijke horizon. Bij een planeetbedekking zien we de planeet verdwijnen aan de ene kant (bij de maan is dat de oostzijde), en een tijdje later aan de andere kant terug verschijnen (de westzijde).
Om 3u50 verdwijnt Jupiter en staat de planeet op 10 graden boven de horizon, om 4u13 is ze terug, respectievelijk op 13 graden boven de horizon. De zon komt eerst op om 5u47.
Om 3u50 verdwijnt Jupiter en staat de planeet op 10 graden boven de horizon, om 4u13 is ze terug, respectievelijk op 13 graden boven de horizon. De zon komt eerst op om 5u47.
6/06: België zag Venusovergang niet, Noorden van Nederland wel
Alleen in het uiterste noorden van Nederland en het oosten van Duitsland had men vanochtend een goed zicht op de Venusovergang. Aan ons land ging het unieke fenomeen, waarbij de planeet Venus als een zwarte stip voor de zon langs schuift, voorbij door een dik pak bewolking.
Bij Volkssterrenwacht Urania in Hove daagden deze ochtend zestig bezoekers op om de planeet Venus voor de zon te zien schuiven. "Maar er trok een regenzone over ons land", zegt directeur Marc Van den Broeck. "We hebben daardoor van hieruit niets kunnen waarnemen. We hebben de Venusovergang wel gevolgd via webcams in Scandinavië en Hawaï: daar was ze zeer goed te zien."
Binnen 105 jaar
De volgende Venusovergang is ten vroegste binnen 105 jaar. "Toch ben ik niet erg teleurgesteld. Ik zag de Venusovergang al acht jaar geleden van begin tot einde."
Volkssterrenwacht Mira telde tachtig bezoekers. Ook zij moesten naar de Venusovergang kijken via de webcam. De bezoekers kregen bij een ontbijt ook uiteenzettingen over de historische context van de Venusovergang en het wetenschappelijk belang ervan. "Op het weer na was dit een perfecte ochtend", zegt Francis Meeus van Mira.
Wie de Venusovergang écht wou zien, moest daarvoor minstens naar het uiterste noorden van Nederland. Ook in het oosten van Duitsland was er een heldere hemel. Een ideale locatie was het oosten of centrum van Australië, waar het fenomeen bijna zeven uur te zien was.
EK-wedstrijd
In het noorden van Nederland had men dus meer geluk. "Kort na zonsopkomst konden we de zon goed zien en zelfs foto's maken", zei de Nederlander Martin Ingen, die in alle vroegte op de dijk bij de Waddenzee bij het Groningse Warffum was gaan staan. "We stonden er met een groep van 18 mensen met zonnekijkers en fotocamera's. We hebben zelfs kunnen fotograferen voordat de zon ook hier in de wolken verdween."
"Het leek wel een EK-wedstrijd. We volgden alles via grote schermen en ondertussen gaven experts uitleg over wat er precies te zien was. Voor het publiek was het, ondanks het slechte weer, een bijzondere ochtend", vertelde Robert Wielinga van de sterrenwacht. De bezoekers konden er overigens ook in thema ontbijten, pannenkoeken met een heel zwart puntje stroop.
Bij Volkssterrenwacht Urania in Hove daagden deze ochtend zestig bezoekers op om de planeet Venus voor de zon te zien schuiven. "Maar er trok een regenzone over ons land", zegt directeur Marc Van den Broeck. "We hebben daardoor van hieruit niets kunnen waarnemen. We hebben de Venusovergang wel gevolgd via webcams in Scandinavië en Hawaï: daar was ze zeer goed te zien."
Binnen 105 jaar
De volgende Venusovergang is ten vroegste binnen 105 jaar. "Toch ben ik niet erg teleurgesteld. Ik zag de Venusovergang al acht jaar geleden van begin tot einde."
Volkssterrenwacht Mira telde tachtig bezoekers. Ook zij moesten naar de Venusovergang kijken via de webcam. De bezoekers kregen bij een ontbijt ook uiteenzettingen over de historische context van de Venusovergang en het wetenschappelijk belang ervan. "Op het weer na was dit een perfecte ochtend", zegt Francis Meeus van Mira.
Wie de Venusovergang écht wou zien, moest daarvoor minstens naar het uiterste noorden van Nederland. Ook in het oosten van Duitsland was er een heldere hemel. Een ideale locatie was het oosten of centrum van Australië, waar het fenomeen bijna zeven uur te zien was.
EK-wedstrijd
In het noorden van Nederland had men dus meer geluk. "Kort na zonsopkomst konden we de zon goed zien en zelfs foto's maken", zei de Nederlander Martin Ingen, die in alle vroegte op de dijk bij de Waddenzee bij het Groningse Warffum was gaan staan. "We stonden er met een groep van 18 mensen met zonnekijkers en fotocamera's. We hebben zelfs kunnen fotograferen voordat de zon ook hier in de wolken verdween."
"Het leek wel een EK-wedstrijd. We volgden alles via grote schermen en ondertussen gaven experts uitleg over wat er precies te zien was. Voor het publiek was het, ondanks het slechte weer, een bijzondere ochtend", vertelde Robert Wielinga van de sterrenwacht. De bezoekers konden er overigens ook in thema ontbijten, pannenkoeken met een heel zwart puntje stroop.
22/04: Dag van de Aarde
Vandaag was het Dag van de Aarde. Een dag waar extra aandacht word besteed aan de opwarming van de aarde en de klimaatsverandering.
2/04: Asteroïde scheert langs onze planeet
Een asteroïde van 45 meter lang, die slechts twee weken geleden op Hawaï gespot werd, is gisteren rakelings langs onze planeet gescheerd. De inslag van de asteroïde zou evenveel vernieling hebben gebracht als een atoombom.
De asteroïde 2012 EG5 vloog korter bij de aarde dan de maan op een afstand van 230.000 kilometer. Had zij zondag de aarde geraakt om halftien 's morgens, dan was ze ontploft met de kracht van een atoombom. De inslag had echter nooit zulke verregaande gevolgen gehad als 65 miljoen jaar geleden, toen de dinosaurussen uitstierven.
Het was dus gelukkig geen aprilgrap van de NASA toen ze liet weten dat "de asteroïde 2012 EG5 de aarde zonder gevaar zou passeren op 1 april". Hun telescoop op Hawaï met een diameter van 1,8 meter is speciaal ontworpen om objecten te detecteren die ofwel bewegen, ofwel van lichtintensiteit veranderen van nacht tot nacht. De telescoop bevat bovendien de grootste digitale camera ter wereld met 1.400 megapixels.
De NASA levert een grote inspanning om een massahysterie rond asteroïdes te voorkomen, zeker aangezien op internet wijdverspreid voorspellingen de ronde doen met apocalyptische orakels over aflopende Maya-kalenders. De NASA voorziet in de toekomst echter geen asteroïde-inslagen zo groot als die van 65 miljoen jaar geleden.
De asteroïde 2012 EG5 vloog korter bij de aarde dan de maan op een afstand van 230.000 kilometer. Had zij zondag de aarde geraakt om halftien 's morgens, dan was ze ontploft met de kracht van een atoombom. De inslag had echter nooit zulke verregaande gevolgen gehad als 65 miljoen jaar geleden, toen de dinosaurussen uitstierven.
Het was dus gelukkig geen aprilgrap van de NASA toen ze liet weten dat "de asteroïde 2012 EG5 de aarde zonder gevaar zou passeren op 1 april". Hun telescoop op Hawaï met een diameter van 1,8 meter is speciaal ontworpen om objecten te detecteren die ofwel bewegen, ofwel van lichtintensiteit veranderen van nacht tot nacht. De telescoop bevat bovendien de grootste digitale camera ter wereld met 1.400 megapixels.
De NASA levert een grote inspanning om een massahysterie rond asteroïdes te voorkomen, zeker aangezien op internet wijdverspreid voorspellingen de ronde doen met apocalyptische orakels over aflopende Maya-kalenders. De NASA voorziet in de toekomst echter geen asteroïde-inslagen zo groot als die van 65 miljoen jaar geleden.
28/03: Nog meer extreem weer op komst volgens klimaatraad
Wegens toenemende droogte en extreme neerslag roept de Wereldklimaatraad op tot betere aanpassingen aan de steeds hevigere weerrampen. Extreme temperaturen, hittegolven en hevigere tropische stormen zijn sinds 1950 toegenomen en hun aantal zal verder stijgen, luidt het in het 592 bladzijden tellende SREX-rapport van de Wereldklimaatraad IPCC. Tweehonderdtwintig auteurs uit 62 landen hebben eraan meegewerkt en 18.784 commentaren van experts werden er in opgenomen. De klimaatverandering heeft duidelijk ook maatschappelijke gevolgen.
"Belangrijkste vaststelling van het rapport is dat we voldoende weten om goede beslissingen over het risicomanagement van klimaatafhankelijke rampen te treffen", zei de co-leider van de IPCC-werkgroep II, Chris Field. "We gebruiken onze kennis dikwijls, maar vaak ook niet". Voortaan moet de kennis uitgebreid en moeten betere beslissingen getroffen worden, ook als er nog onzekerheden zijn.
Langere en extremere droogtes
Met hoge waarschijnlijkheid (66-100 procent) verwacht de Wereldklimaatraad langere en extremere droogtes in vele delen van de wereld, onder andere in Zuid-Europa, in het Middellandse Zeegebied, in delen van Amerika en in zuidelijk Afrika. Dat kan ook in Midden- en Noord-Europa voorvallen, maar de prognoses daarvoor zijn niet zo zeker. Hittegolven worden in de meeste landstreken met een hoge waarschijnlijkheid vaker, langer en extremer.
Bovendien zal het aantal zware regenbuien in de 21ste eeuw met een waarschijnlijkheid van 66 tot 100 procent toenemen, in Oost-Afrika zelfs met een waarschijnlijkheid van 90 tot 100 procent. De windkracht van tropische stormen zoals orkanen zal volgens het IPPC-rapport vermoedelijk toenemen. Hun aantal zal wel hetzelfde blijven of zelfs dalen. De zeespiegel zal met hoge waarschijnlijkheid stijgen, maar met hoeveel wordt nog onderzocht.
Economische schade
Met evenzo hoge waarschijnlijkheid zullen natuurrampen tot meer economische schade leiden, terwijl in de arme landen het aantal doden daardoor zal stijgen. Van 1970 tot 2008 werden in de ontwikkelingslanden meer dan 95 procent van de wereldwijde dodelijke slachtoffers door natuurrampen geregistreerd, aldus de IPCC.
In het laatste hoofdstuk geeft het rapport voorbeelden hoe landen met weerrampen zijn omgegaan en wat ze er uit geleerd hebben. Zo zijn er in Frankrijk sinds de hittegolf van 2003 nu een "Nationaal Hittegolfplan" en richtlijnen voor ziekenhuizen hoe met mensen om te gaan die bevangen zijn door de hitte. De Australische deelstaat Victoria heeft bijvoorbeeld voor Melbourne een vroegwaarschuwingssysteem voor hittegolven ingevoerd.
Duizenden onderzoeken
Het rapport heeft duizenden onderzoeken opgenomen, die bij het vorige IPCC-rapport van 2007 nog niet ter beschikking lagen.
De Wereldklimaatraad had in november 2011 al een 19 bladzijden tellende samenvatting van het rapport ter beschikking gesteld van politici.
"Belangrijkste vaststelling van het rapport is dat we voldoende weten om goede beslissingen over het risicomanagement van klimaatafhankelijke rampen te treffen", zei de co-leider van de IPCC-werkgroep II, Chris Field. "We gebruiken onze kennis dikwijls, maar vaak ook niet". Voortaan moet de kennis uitgebreid en moeten betere beslissingen getroffen worden, ook als er nog onzekerheden zijn.
Langere en extremere droogtes
Met hoge waarschijnlijkheid (66-100 procent) verwacht de Wereldklimaatraad langere en extremere droogtes in vele delen van de wereld, onder andere in Zuid-Europa, in het Middellandse Zeegebied, in delen van Amerika en in zuidelijk Afrika. Dat kan ook in Midden- en Noord-Europa voorvallen, maar de prognoses daarvoor zijn niet zo zeker. Hittegolven worden in de meeste landstreken met een hoge waarschijnlijkheid vaker, langer en extremer.
Bovendien zal het aantal zware regenbuien in de 21ste eeuw met een waarschijnlijkheid van 66 tot 100 procent toenemen, in Oost-Afrika zelfs met een waarschijnlijkheid van 90 tot 100 procent. De windkracht van tropische stormen zoals orkanen zal volgens het IPPC-rapport vermoedelijk toenemen. Hun aantal zal wel hetzelfde blijven of zelfs dalen. De zeespiegel zal met hoge waarschijnlijkheid stijgen, maar met hoeveel wordt nog onderzocht.
Economische schade
Met evenzo hoge waarschijnlijkheid zullen natuurrampen tot meer economische schade leiden, terwijl in de arme landen het aantal doden daardoor zal stijgen. Van 1970 tot 2008 werden in de ontwikkelingslanden meer dan 95 procent van de wereldwijde dodelijke slachtoffers door natuurrampen geregistreerd, aldus de IPCC.
In het laatste hoofdstuk geeft het rapport voorbeelden hoe landen met weerrampen zijn omgegaan en wat ze er uit geleerd hebben. Zo zijn er in Frankrijk sinds de hittegolf van 2003 nu een "Nationaal Hittegolfplan" en richtlijnen voor ziekenhuizen hoe met mensen om te gaan die bevangen zijn door de hitte. De Australische deelstaat Victoria heeft bijvoorbeeld voor Melbourne een vroegwaarschuwingssysteem voor hittegolven ingevoerd.
Duizenden onderzoeken
Het rapport heeft duizenden onderzoeken opgenomen, die bij het vorige IPCC-rapport van 2007 nog niet ter beschikking lagen.
De Wereldklimaatraad had in november 2011 al een 19 bladzijden tellende samenvatting van het rapport ter beschikking gesteld van politici.
26/03: Opwarming van de aarde oorzaak van hittegolven en extreme regenval
De hittegolven en de extreme regenval van het afgelopen decennium zijn waarschijnlijk te wijten aan de opwarming van de aarde. Dat blijkt uit een studie van wetenschappers van het Potsdam Institute for Climate Impact Research.
De wetenschappers hebben bewijzen dat sommige types van extreme hittegolven en regenbuien te maken hebben met de invloed van de mens op het klimaat. Dat schrijven ze in het vakblad Nature Climate Change.
Records
In het voorbije decennium maakte Europa in 2003 de warmste zomer in minstens 500 jaar mee, kreeg het westen van Rusland te maken met de warmste zomer in honderden jaren en werden in Pakistan en Australië de hemelsluizen opengedraaid. Ook Japan en verscheidene Amerikaanse staten kregen vorig jaar recordneerslag te verwerken, terwijl het stroomgebied van de Jangtsekiang (Chang Jiang) in China blootgesteld werd aan een extreme droogte.
Computersimulaties
De opwarming van de atmosfeer leidt tot extremen, zegt het instituut. Zo kan warme lucht bijvoorbeeld meer vocht ophouden, die dan als neerslag neerkomt. Volgens de studie bevestigen computersimulaties de relatie tussen de opwarming van de aarde en recordtemperaturen en regenval.
Volgens de hoofdauteur van de studie, Dim Coumo, zijn de recente weerrecords niet normaal.
De wetenschappers hebben bewijzen dat sommige types van extreme hittegolven en regenbuien te maken hebben met de invloed van de mens op het klimaat. Dat schrijven ze in het vakblad Nature Climate Change.
Records
In het voorbije decennium maakte Europa in 2003 de warmste zomer in minstens 500 jaar mee, kreeg het westen van Rusland te maken met de warmste zomer in honderden jaren en werden in Pakistan en Australië de hemelsluizen opengedraaid. Ook Japan en verscheidene Amerikaanse staten kregen vorig jaar recordneerslag te verwerken, terwijl het stroomgebied van de Jangtsekiang (Chang Jiang) in China blootgesteld werd aan een extreme droogte.
Computersimulaties
De opwarming van de atmosfeer leidt tot extremen, zegt het instituut. Zo kan warme lucht bijvoorbeeld meer vocht ophouden, die dan als neerslag neerkomt. Volgens de studie bevestigen computersimulaties de relatie tussen de opwarming van de aarde en recordtemperaturen en regenval.
Volgens de hoofdauteur van de studie, Dim Coumo, zijn de recente weerrecords niet normaal.
23/03: Decennium 2001-2010 wereldwijd warmste ooit
Het decennium 2001-2010 was wereldwijd het warmste ooit, zo meldt de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) van de Verenigde Naties vandaag.
De gemiddelde temperatuur was 14,46 graden Celsius, terwijl dat in de periode 1991-2000 14,25 graden was en van 1981 tot 1990 14,12 graden. Het gaat om de gemiddelde temperatuur op de aarde en zeeën samen. De resultaten maken deel uit van een rapport van de WMO dat later dit jaar gepubliceerd zal worden.
"Het afgelopen decennium is de klimaatopwarming in een stroomversnelling terechtgekomen", aldus de WMO, die eraan toevoegt dat het ritme van de opwarming sinds 1971 "opmerkelijk" is. "Weerfenomenen zoals La Nina hebben de temperatuur enkele jaren afgekoeld, maar ze hebben de algemene tendens tot opwarming niet onderbroken", klinkt het nog.
Een van de opvallendste karakteristieken van de klimaatevolutie de laatste tien jaar is het smelten van de ijskappen op de Noordpool.
Het jaar 2010 was met een gemiddelde temperatuur van 14,53 graden het warmste sinds het begin van de metingen in 1850.
De gemiddelde temperatuur was 14,46 graden Celsius, terwijl dat in de periode 1991-2000 14,25 graden was en van 1981 tot 1990 14,12 graden. Het gaat om de gemiddelde temperatuur op de aarde en zeeën samen. De resultaten maken deel uit van een rapport van de WMO dat later dit jaar gepubliceerd zal worden.
"Het afgelopen decennium is de klimaatopwarming in een stroomversnelling terechtgekomen", aldus de WMO, die eraan toevoegt dat het ritme van de opwarming sinds 1971 "opmerkelijk" is. "Weerfenomenen zoals La Nina hebben de temperatuur enkele jaren afgekoeld, maar ze hebben de algemene tendens tot opwarming niet onderbroken", klinkt het nog.
Een van de opvallendste karakteristieken van de klimaatevolutie de laatste tien jaar is het smelten van de ijskappen op de Noordpool.
Het jaar 2010 was met een gemiddelde temperatuur van 14,53 graden het warmste sinds het begin van de metingen in 1850.
12/03: Venus en Jupiter bijna op één lijn
De planeten Venus en Jupiter staan de komende dagen vanuit ons gezichtspunt op één lijn. Beide planeten kunnen vlak na zonsondergang met het blote oog in het zuidwesten waargenomen worden.
Volgens de Koninklijke Sterrenwacht van België zijn de planeten zelfs bij flauwe bewolking nog zichtbaar. Ongeveer rond 18.45 uur gaat de zon onder, waarna beide planeten tot rond 19.15 uur zichtbaar zijn. De sterrenwacht meldt dat de planeten nog enkele weken op één lijn lijken te staan.
In werkelijkheid staan de planeten ver uit elkaar. Venus is het best zichtbaar van de twee en lijkt daardoor groter. Maar Jupiter, die verder weg staat, heeft eigenlijk een 12 keer zo grote diameter.
Volgens wetenschappelijk magazine Eos zullen beide planeten elkaar op dinsdag 13 maart midden op de dag passeren. Beide planeten staan dan maar 3 graden uit elkaar. Dat hoogtepunt is vanavond en morgenavond goed te zien, aldus Eos.
Volgens de Koninklijke Sterrenwacht van België zijn de planeten zelfs bij flauwe bewolking nog zichtbaar. Ongeveer rond 18.45 uur gaat de zon onder, waarna beide planeten tot rond 19.15 uur zichtbaar zijn. De sterrenwacht meldt dat de planeten nog enkele weken op één lijn lijken te staan.
In werkelijkheid staan de planeten ver uit elkaar. Venus is het best zichtbaar van de twee en lijkt daardoor groter. Maar Jupiter, die verder weg staat, heeft eigenlijk een 12 keer zo grote diameter.
Volgens wetenschappelijk magazine Eos zullen beide planeten elkaar op dinsdag 13 maart midden op de dag passeren. Beide planeten staan dan maar 3 graden uit elkaar. Dat hoogtepunt is vanavond en morgenavond goed te zien, aldus Eos.
3/03: Britten in paniek na vuurbal aan de nachthemel
Een 'vuurbal' aan de hemel boven Noord-Engeland en Schotland bracht vele Britten in paniek. Geen angst voor UFO's en marsmannetjes, wél dachten ze dat er een vliegtuig in nood was. De plaatselijke politiediensten werden overstelpt met telefoontjes en meldingen van 'een fel licht', 'een oranje gloed' en 'een vuurbal'.
Niets van dat alles: snel na de waarneming (3 maart) rond 21h40 twitterde de meteorologische dienst ('Met Office') dat het waarschijnlijk om een meteoor ging.
Het Observatorium van Kielder rapporteerde een 'grote vuurbal' die van noord naar zuid trok over Northumberland. "Na 30 jaar observaties is dit het beste dat we ooit gezien hebben aan de nachtelijk hemel", klonk het op Twitter.
Een meteoroïde is een klein deeltje dat onze atmosfeer binnendringt en door de wrijving opbrandt. Grotere brokken worden meteorieten genoemd: zij branden maar gedeeltelijk op in de atmosfeer en slaan ergens in op Aarde.
Een brokje planeet
Astronoom en schrijver David Whitehouse: "Te oordelen aan zijn helderheid, zou het opbject groot genoeg geweest kunnen zijn om te gelden als meteoriet. Tot mensen hebben berekend wat de baan was van het object, hebben we echter geen idee of en waar het geland is."
Hij heeft ook een idee wat het object zou kunnen zijn: een brok puin ter grootte van een vuist afkomstig van een planeet die zich nooit deftig heeft kunnen ontwikkelen.
"Het brokstuk was waarschijnlijk afkomstig van het gebied tussen Mars en Jupiter, en was al voor duizenden miljoenen jaren in de ruimte. Tienduizenden brokjes steen en zand zweven tussen Mars en Jupiter. Soms raken ze uit hun koers en slaan ze in op Aarde."
Amateur-astronoom en fotograaf Graeme Whipps slaagde erin om de lichtflits vast te leggen tegen de nachthemel. Op een andere plek legde ook Mike Ridley de meteoor vast maar eerder er ongeluk: "Ik fotografeerde de lasershow in Durham toen ik ook iets anders aan de hemel zag." De foto's zijn te bewonderen op de site van de Britse krant Daily Mail.
Niets van dat alles: snel na de waarneming (3 maart) rond 21h40 twitterde de meteorologische dienst ('Met Office') dat het waarschijnlijk om een meteoor ging.
Het Observatorium van Kielder rapporteerde een 'grote vuurbal' die van noord naar zuid trok over Northumberland. "Na 30 jaar observaties is dit het beste dat we ooit gezien hebben aan de nachtelijk hemel", klonk het op Twitter.
Een meteoroïde is een klein deeltje dat onze atmosfeer binnendringt en door de wrijving opbrandt. Grotere brokken worden meteorieten genoemd: zij branden maar gedeeltelijk op in de atmosfeer en slaan ergens in op Aarde.
Een brokje planeet
Astronoom en schrijver David Whitehouse: "Te oordelen aan zijn helderheid, zou het opbject groot genoeg geweest kunnen zijn om te gelden als meteoriet. Tot mensen hebben berekend wat de baan was van het object, hebben we echter geen idee of en waar het geland is."
Hij heeft ook een idee wat het object zou kunnen zijn: een brok puin ter grootte van een vuist afkomstig van een planeet die zich nooit deftig heeft kunnen ontwikkelen.
"Het brokstuk was waarschijnlijk afkomstig van het gebied tussen Mars en Jupiter, en was al voor duizenden miljoenen jaren in de ruimte. Tienduizenden brokjes steen en zand zweven tussen Mars en Jupiter. Soms raken ze uit hun koers en slaan ze in op Aarde."
Amateur-astronoom en fotograaf Graeme Whipps slaagde erin om de lichtflits vast te leggen tegen de nachthemel. Op een andere plek legde ook Mike Ridley de meteoor vast maar eerder er ongeluk: "Ik fotografeerde de lasershow in Durham toen ik ook iets anders aan de hemel zag." De foto's zijn te bewonderen op de site van de Britse krant Daily Mail.
16/02: Zo hoog staat het water in Londen tegen 3012
Duizend jaar is een lange tijd, maar in Londen zijn ze al gewaarschuwd. Als het zeeniveau door de opwarming van de planeet blijft stijgen, dan zal het water er overal heel hoog reiken. Op verschillende monumenten in de stad is het waterniveau anno 3012 aangeduid.
Ringen met LED-lichten zijn rond enkele bekende constructies in de Britse hoofdstad op telkens 28 meter hoogte bevestigd: de 'Paternoster Square column' nabij St. Paul's, de 'Duke of York's column' nabij St. James' Park, en de 'Seven Dials Sundial Pillar' in Covent Garden. Het water van de Thames zou de stad in 3012 tot dat niveau overspoelen.
De installatie heet 'Plunge' en is het werk van de Britse kunstenaar Michael Plinsky. Het is niet zo moeilijk om ons in te beelden dat de bekende monumenten van Londen door water omgeven worden. Denk maar aan verschillende rampenfilms, zoals de Britse prent 'Flood' uit 2007.
Op de website van het project staat dat heel wat delen van de wereld door water bedreigd zullen worden. De keuze voor 28 meter hoogte kwam er als een extreem voorbeeld van wat er kan gebeuren als de houding rond de CO2-uitstoot niet verandert.
Ringen met LED-lichten zijn rond enkele bekende constructies in de Britse hoofdstad op telkens 28 meter hoogte bevestigd: de 'Paternoster Square column' nabij St. Paul's, de 'Duke of York's column' nabij St. James' Park, en de 'Seven Dials Sundial Pillar' in Covent Garden. Het water van de Thames zou de stad in 3012 tot dat niveau overspoelen.
De installatie heet 'Plunge' en is het werk van de Britse kunstenaar Michael Plinsky. Het is niet zo moeilijk om ons in te beelden dat de bekende monumenten van Londen door water omgeven worden. Denk maar aan verschillende rampenfilms, zoals de Britse prent 'Flood' uit 2007.
Op de website van het project staat dat heel wat delen van de wereld door water bedreigd zullen worden. De keuze voor 28 meter hoogte kwam er als een extreem voorbeeld van wat er kan gebeuren als de houding rond de CO2-uitstoot niet verandert.
27/02: Asteroïde passeert volgend jaar op haar van onze planeet
Volgend jaar zal een asteroïde onze planeet scheren. Op 15 februari 2013 zal 2012 DA14 op 29.000 km passeren. Dat is dichter dan geostationaire satellieten rond de Aarde. Die draaien een baan op zowat 35.700 km hoogte.
Het hemellichaam is tussen 40 en 95 meter groot. Het is ontdekt door de Spaanse sterrenwacht La Sagra. Astronomen overal ter wereld houden 2012 DA14 nu in het oog om de precieze grootte en traject te weten te komen. De planetoïde maakt deel uit van een klasse asteroïden waarvan vele potentieel met ons in botsing kunnen komen.
Wetenschappers volgen ook een asteroïde die in 2040 een bedreiging zou kunnen voor onze planeet. Dat meldt de gezaghebbende website space.com. Het gaat om planetoïde 2011 AG5 die ongeveer 140 meter groot is. Het hemellichaam kan in 2040 zo dichtbij onze planeet komen dat sommige wetenschappers een discussie willen opstarten over een manier om het ding af te wenden, aldus de webstek.
Het hemellichaam is tussen 40 en 95 meter groot. Het is ontdekt door de Spaanse sterrenwacht La Sagra. Astronomen overal ter wereld houden 2012 DA14 nu in het oog om de precieze grootte en traject te weten te komen. De planetoïde maakt deel uit van een klasse asteroïden waarvan vele potentieel met ons in botsing kunnen komen.
Wetenschappers volgen ook een asteroïde die in 2040 een bedreiging zou kunnen voor onze planeet. Dat meldt de gezaghebbende website space.com. Het gaat om planetoïde 2011 AG5 die ongeveer 140 meter groot is. Het hemellichaam kan in 2040 zo dichtbij onze planeet komen dat sommige wetenschappers een discussie willen opstarten over een manier om het ding af te wenden, aldus de webstek.
24/02: Dit weekend triootje aan onze nachthemel
Dit weekend (25/02 - 26/02) is aan de nachthemel een fraai triootje te zien. Dat heeft de Volkssterrenwacht Urania deze ochtend getwitterd. Het gaat om een samenstand van de Maan, Venus en Jupiter in het westen.
Onze natuurlijke satelliet maakt in iets minder dan een maand een omloop om de Aarde. We zien de Maan tussen de sterren door bewegen. Het hemellichaam staat daarbij dicht in de buurt van heldere sterren en planeten.
Heldere sterren
Dit weekend is er een extra mooie samenstand: de planeten Venus en Jupiter zullen beide te zien zijn als heldere sterren aan de avondhemel. Morgen staat de smalle maansikkel dicht bij Venus. De twee dagen daarna staat de Maan in de buurt van Jupiter.
ISS
Als de weergoden meewerken, zijn ook passages van het Internationaal Ruimtestation ISS te zien. Vandaag is dat omstreeks 19.52 uur, morgen om 18.55 en 20.30 uur, en zondag om 19.34 en 21.09 uur. De kolos komt telkens uit westelijke windrichtingen, om iets minder dan een minuut tot vier minuten zichtbaar te zijn.
Morgen best waarneembaar
De beste mogelijkheid is de eerste passage morgen, want die duurt vier minuten en de spacemeccano komt dan met een hoek van 85 graden ten opzichte van de horizon bijna zenitaal boven. Het ISS is van een verkeersvliegtuig te onderscheiden door zijn grootte en het ontbreken van flikkerlichten. Wie goed kijkt, ziet ook de reusachtige zonnepanelen.
Onze natuurlijke satelliet maakt in iets minder dan een maand een omloop om de Aarde. We zien de Maan tussen de sterren door bewegen. Het hemellichaam staat daarbij dicht in de buurt van heldere sterren en planeten.
Heldere sterren
Dit weekend is er een extra mooie samenstand: de planeten Venus en Jupiter zullen beide te zien zijn als heldere sterren aan de avondhemel. Morgen staat de smalle maansikkel dicht bij Venus. De twee dagen daarna staat de Maan in de buurt van Jupiter.
ISS
Als de weergoden meewerken, zijn ook passages van het Internationaal Ruimtestation ISS te zien. Vandaag is dat omstreeks 19.52 uur, morgen om 18.55 en 20.30 uur, en zondag om 19.34 en 21.09 uur. De kolos komt telkens uit westelijke windrichtingen, om iets minder dan een minuut tot vier minuten zichtbaar te zijn.
Morgen best waarneembaar
De beste mogelijkheid is de eerste passage morgen, want die duurt vier minuten en de spacemeccano komt dan met een hoek van 85 graden ten opzichte van de horizon bijna zenitaal boven. Het ISS is van een verkeersvliegtuig te onderscheiden door zijn grootte en het ontbreken van flikkerlichten. Wie goed kijkt, ziet ook de reusachtige zonnepanelen.
27/01: Asteroïde zo groot als bus rakelings langs aarde gescheerd
Een asteroïde met de omvang van een bus is op vrijdag 27 januari 2012 rakelings langs de aarde gescheerd. Er is nooit gevaar geweest voor een botsing, zo hebben experts van het Minor Planet Center gemeld.
Het Minor Planet Center traceert objecten in het zonnestelsel. De asteroïde, 2012 BX34 gedoopt, werd pas woensdag opgemerkt door een telescoop in Arizona. Gisteren naderde het object de aarde tot op een afstand van 60.000 kilometer, aldus Gareth Williams, de directeur van het centrum.
Volgens de directeur kon het object niet vroeger ontdekt worden omdat het zo klein is. Het heeft een diameter van 6 tot 19 meter. Het Amerikaanse ruimtevaartagentschap Nasa had donderdag via de microblogsite Twitter meegedeeld dat de asteroïde "probleemloos voorbij de aarde zou gaan op 27 januari".
Het Minor Planet Center traceert objecten in het zonnestelsel. De asteroïde, 2012 BX34 gedoopt, werd pas woensdag opgemerkt door een telescoop in Arizona. Gisteren naderde het object de aarde tot op een afstand van 60.000 kilometer, aldus Gareth Williams, de directeur van het centrum.
Volgens de directeur kon het object niet vroeger ontdekt worden omdat het zo klein is. Het heeft een diameter van 6 tot 19 meter. Het Amerikaanse ruimtevaartagentschap Nasa had donderdag via de microblogsite Twitter meegedeeld dat de asteroïde "probleemloos voorbij de aarde zou gaan op 27 januari".
24/01: Kans op poollicht in België na zware zonnevlam
Als gevolg van de zware uitbarsting op de zon afgelopen zondag (22/01) is er vandaag kans op poollicht in België. Dat heeft poollicht.be getwitterd. De weersvoorspellingen voor liefhebbers die het licht willen waarnemen, zijn echter zeer ongunstig.
Zondagmorgen deed zich op onze ster een zonnevlam van de klasse 8,7 voor. Die veroorzaakte meteen de zwaarste protonenstorm sinds 13 mei 2005, eentje van de S3-klasse.
De plasmawolk die daarna ontstond, zet aan 2.200 km per seconde koers naar de Aarde en kan ons rond 15.18 uur Belgische tijd bereiken, met een foutmarge van plus en min 7 uur. Deskundigen verwachten een G3-sterke geomagnetische storm die effect kan hebben op satellieten en radioverbindingen.
Bewolking en regen
Er is aldus een "aanzienlijke" kans om poollicht te zien, tenminste indien ook de weergoden willen meewerken. In de loop van vanmiddag zijn in het oosten nog enkele opklaringen mogelijk, maar de lucht betrekt geleidelijk aan in alle regio's, meldt het KMI. Een regenzone trekt vervolgens het land binnen en bereikt het centrum tegen de late namiddag of avond.
Vanavond en -vannacht regent het op de meeste plaatsen en over de Ardense hoogten kan eerst wat sneeuw vallen, voegt het weerinstituut in Ukkel eraan toe.
Regen en sneeuw
Meteoservices in Leuven verwacht zowat overal in het land een betrokken tot zwaarbewolkte nachthemel. Het bedrijf voorspelt "perioden met regen" terwijl er in de Ardennen "enige tijd" wat sneeuw valt. Later wordt het tijdelijk droger in het oosten en noordoosten, alsmede eventjes in het centrum.
Ondertussen verwacht de ruimteweervoorspellingsdienst Spacew dat er over "Noord- en Centraal-Europa, het hele Verenigd Koninkrijk en mogelijk Frankrijk" poollicht te zien kan zijn.
DEZE UITBARSTING WAS DE ZWAARSTE SINDS 13 MEI 2005.
Zondagmorgen deed zich op onze ster een zonnevlam van de klasse 8,7 voor. Die veroorzaakte meteen de zwaarste protonenstorm sinds 13 mei 2005, eentje van de S3-klasse.
De plasmawolk die daarna ontstond, zet aan 2.200 km per seconde koers naar de Aarde en kan ons rond 15.18 uur Belgische tijd bereiken, met een foutmarge van plus en min 7 uur. Deskundigen verwachten een G3-sterke geomagnetische storm die effect kan hebben op satellieten en radioverbindingen.
Bewolking en regen
Er is aldus een "aanzienlijke" kans om poollicht te zien, tenminste indien ook de weergoden willen meewerken. In de loop van vanmiddag zijn in het oosten nog enkele opklaringen mogelijk, maar de lucht betrekt geleidelijk aan in alle regio's, meldt het KMI. Een regenzone trekt vervolgens het land binnen en bereikt het centrum tegen de late namiddag of avond.
Vanavond en -vannacht regent het op de meeste plaatsen en over de Ardense hoogten kan eerst wat sneeuw vallen, voegt het weerinstituut in Ukkel eraan toe.
Regen en sneeuw
Meteoservices in Leuven verwacht zowat overal in het land een betrokken tot zwaarbewolkte nachthemel. Het bedrijf voorspelt "perioden met regen" terwijl er in de Ardennen "enige tijd" wat sneeuw valt. Later wordt het tijdelijk droger in het oosten en noordoosten, alsmede eventjes in het centrum.
Ondertussen verwacht de ruimteweervoorspellingsdienst Spacew dat er over "Noord- en Centraal-Europa, het hele Verenigd Koninkrijk en mogelijk Frankrijk" poollicht te zien kan zijn.
DEZE UITBARSTING WAS DE ZWAARSTE SINDS 13 MEI 2005.
|
23/01: Zonnevlam op weg naar de Aarde
Op de Zon heeft zich maandagochtend 23 januari 2012 vroeg een hevige uitbarsting voorgedaan. Vrijwel zeker zet een plasmawolk (CME) koers in de richting van de Aarde. Wanneer een CME botst met het magnetisch veld van de Aarde, kan dit poollicht veroorzaken. Of dit het geval zal zijn, is nog niet zeker. Lees er hier meer over.
|
|
3/01: Supervulkaan roert zich op 50 km van Duits-Belgische grens
De hele wereld houdt de adem in bij onheilsberichten over de supervulkanen zoals onder Yellowstone in de VS, de grote broer van de Vesuvius nabij Napels of de IJslandse schrik Katla, maar nu blijkt er ook zo'n aartsgevaarlijk exemplaar aan onze voordeur te liggen. Experts waarschuwen voor de verhoogde activiteit van een enorme vulkaan onder de Laacher See tussen Bonn en Koblenz, in vogelvucht op zo'n 50 km van de Duits-Belgische grens. Als dit monster zou uitbarsten, dan wordt gevreesd voor een uitbarsting van de omvang van de Pinatubo. Die bedekte op de Filipijnen 20 jaar geleden een enorm gebied met een dik pak as en was meteen de grootste vulkaabuitbarsting van de vorige eeuw.
In het Eifelgebergte krioelt het van de niet-actieve vulkanen en die vormden lieflijke meertjes in hun eeuwenoude kraters. Ideaal om op vakantie te gaan of voor een wandeling, maar mogelijk wordt dat gevaarlijk. Als de berekeningen van de wetenschappers kloppen dan is de vulkaan onder de Laacher See 'over tijd'. Deze supervulkaan barstte een keer om de ongeveer 12.000 jaar uit en het verontrustende is dat de vorige keer al 12.900 jaar geleden is. Filmpje Nu kennen we wel meer van die onheilspellende berichten van sluimerende supervulkanen, maar toch zijn er verontrustende tekenen van verhoogde activiteit. Zo werden verdachte luchtbellen op het meer aangetroffen. Die zouden van koolfstofdioxide afkomstig zijn (zie filmpje). Dat zou moeten bewijzen dat de vulkaan onder de Laacher See nog actief is en dat de magmamassa aan het 'ontgassen' is. Verwoestende gevolgen Een uitbarsting zou volgens experts verwoestende gevolgen hebben. Gigantische evacuaties (ook in ons land) zouden noodzakelijk zijn, een enorm gebied zou onder een dikke aslaag bedekt worden. Bovendien zou de reusachtige aswolk een globale afkoeling teweeg brengen. Laat ons hopen dat die uitbarsting er niet komt, want ze zou te vergelijken zijn met die van de Pinatubo op de Filipijnen in 1991. Toen werd een gebied van meer dan 1000 vierkante kilometer onder een dkke laag as bedolven. Liefst 10 miljard ton magma, 20 miljard ton zwaveldioxide en 16 kubieke kilometer as werden de lucht ingestuurd en de temperatuur over de hele wereld zakte met een halve graad omdat de zon voor een deel 'gehinderd' werd door de eruptie. |
|